Ινομυώματα της μήτρας

Τα ινομυώματα της μήτρας είναι ο συχνότερος καλοήθης όγκος του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος, με συχνότητα εμφάνισης 20-40% σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.

Τα ινομυώματα προέρχονται από το λείο μυϊκό ιστό της μήτρας και εμφανίζονται κυρίως κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας. Μετά την εμμηνόπαυση συνήθως, μειώνεται το μέγεθός τους ως αποτέλεσμα έλλειψης οιστρογόνων, σε αντίθετη περίπτωση (αύξηση μεγέθους) πρέπει να θεωρούνται ύποπτα για κακοήθεια και να διερευνούνται.

Οι ασθενείς με ινομυώματα συνήθως υποφέρουν από δυσμηνόρροια, υπερμηνόρροια, πυελικό πόνο, συμπτώματα πίεσης στο ουροποιητικό σύστημα και υπογονιμότητα.

Το διακολπικό ή διακοιλιακό υπερηχογράφημα είναι η πρώτης γραμμής απεικονιστική τεχνική για την ανίχνευση των ινομυωμάτων και παρουσιάζει εξαιρετικά υψηλή ευαισθησία ή ακρίβεια.

Η θέση των ινομυωμάτων και οι ανάγκες της ασθενούς καθορίζουν τον τρόπο της θεραπευτικής προσέγγισης!

Τα ινομυώματα μπορούν να θεραπευτούν είτε φαρμακευτικά, είτε χειρουργικά. Ο σκοπός της φαρμακευτικής θεραπείας είναι η βελτίωση των συμπτωμάτων με επιβράδυνση της αύξησής τους μέχρι την ηλικία της εμμηνόπαυσης, όπου επέρχεται συνήθως η ατροφία των ινομυωμάτων. 

Η χειρουργική προσέγγιση παραμένει ο βασικός πυλώνας της θεραπείας των συμπτωματικών ινομυωμάτων. Ανάλογα με τη θέση και το μέγεθός τους θα πρέπει να αποφασιστεί εάν είναι απαραίτητη μια υστεροσκοπική ή λαπαροσκοπική ή ρομποτική προσπέλαση.

Τα ινομυώματα ταξινομούνται ως υπορρογόνια (που προβάλλουν έξω από τη μήτρα), ενδοτοιχωματικά (εντός του μυομητρίου), και υποβλεννογόνια (που προβάλλουν μέσα στη μήτρα). Η υστεροσκοπική χειρουργική ενδείκνυται για την αφαίρεση υποβλεννογόνιων ινομυωμάτων. Σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να πραγματοποιηθεί υστεροσκοπικά και η αφαίρεση ενδοτοιχωματικών ινομυωμάτων, αρκεί αυτά να μην είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους στο μυομήτριο. Σημαντικό ρόλο στην διενέργεια της υστεροσκόπησης διαδραματίζει η ικανότητα και εμπειρία του χειρουργού γυναικολόγου, καθώς πρέπει να αφαιρέσει τα ινομυώματα εξολοκλήρου, ώστε να μην υποτροπιάσουν, μέσα σε αρκετά περιορισμένο χειρουργικό χρόνο, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος υπερφόρτωσης υγρών που προκαλεί επικίνδυνες ηλεκτρολυτικές διαταραχές.

Τα υπορρογόνια ινομυώματα πρέπει να αντιμετωπίζονται ρομποτικά ή λαπαροσκοπικά, όπως και τα ενδοτοιχωματικά με βαθιά διείσδυση στο μυομήτριο. Εναλλακτικές θεραπευτικές επιλογές είναι ο ακτινολογικός εμβολισμός των ινομυωμάτων της μήτρας, η κρυοθεραπεία και η υπερηχογραφική ακτινοβολία. Η επιλογή της μεθόδου θεραπείας πρέπει να είναι εξατομικευμένη ανάλογα με τις ανάγκες της ασθενούς!

Η αντιμετώπιση των ινομυωμάτων εξαρτάται από τη συμπτωματολογία, τα χαρακτηριστικά των ινομυωμάτων και την ηλικία της ασθενούς. Με τη βελτίωση των δεξιοτήτων των χειρουργών και την ανάπτυξη των λαπαροσκοπικών εργαλείων, η λαπαροσκοπική ινομυωματεκτομή έχει υιοθετηθεί ευρέως για τις ασθενείς που επιθυμούν να διατηρήσουν τη μήτρα τους, ανεξάρτητα από την επιθυμία τους να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους.

Η Λαπαροσκοπική ή Ρομποτική ινομυωματεκτομή είναι η μέθοδος επιλογής όχι μόνο σε απλές περιπτώσεις ινομυωματώδους μήτρας αλλά και σε ευμεγέθη ινομυώματα με διάμετρο μεγαλύτερη από 10 εκατοστά, καθώς και σε πολλαπλά ινομυώματα.

Η ενδοσκοπική χειρουργική έχει αντικαταστήσει την παραδοσιακή λαπαροτομία.

Εναλλακτικά, η υστερεκτομή αποτελεί μία εναλλακτική θεραπεία, όταν εκτελείται με μικρή επεμβατικότητα.

Τα πλεονεκτήματα της ενδοσκόπησης περιλαμβάνουν καλύτερη χειρουργική οπτική και ακρίβεια, λιγότερο πόνο, λιγότερη απώλεια αίματος, μικρότερο κίνδυνο λοίμωξης, μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο, ταχύτερη ανάρρωση, μικρές τομές με ελάχιστες ουλές και πιο ικανοποιημένες ασθενείς. Παρόλα αυτά, η ενδοσκόπηση δεν μας απαλλάσσει από επιπλοκές και το ποσοστό αυτό σχετίζεται αυστηρά με την εμπειρία του χειρουργού.

Ένα αρκετά χαμηλό ποσοστό των ασθενών που υποβάλλονται σε μυομεκτομή, διαγιγνώσκονται μετεγχειρητικά με σάρκωμα της μήτρας. Το σάρκωμα είναι ένας σπάνιος καρκίνος που αναπτύσσεται από τους μυς και τους υποστηρικτικούς ιστούς της μήτρας, μια επιθετική νόσος με αυξημένη μεταστατική δυνατότητα.

Η επίπτωσή τους κυμαίνεται μεταξύ 2% και 6% του συνόλου των κακοηθειών του σώματος της μήτρας και αντιπροσωπεύει λιγότερο από το 1% των κακοηθειών των γεννητικών οργάνων.

Ένα σάρκωμα δεν διαγιγνώσκεται εύκολα πριν από τη χειρουργική επέμβαση, επειδή η βιοψία και η κυτταρολογική διερεύνηση δεν επιτρέπουν τη διαφοροποίηση ενός σαρκώματος από ένα ινομύωμα. Η μη έγκαιρη διάγνωση της νόσου αυτής και η εσφαλμένη χειρουργική αντιμετώπιση με τεμαχισμό του όγκου, μπορεί να οδηγήσει σε διασπορά των κυττάρων στην κοιλιά της ασθενούς. Γι’ αυτό το λόγο οι ασθενείς με ινομυώματα πρέπει να απευθύνονται σε γυναικολόγους όχι μόνο εξειδικευμένους στην Ενδοσκοπική Χειρουργική, αλλά και στην Γυναικολογική Ογκολογία, ιδιαίτερα όταν τα ινομυώματα είναι ύποπτα, παρουσιάζοντας κακοήθη στοιχεία εξαλλαγής, ώστε να λάβουν τη σωστή χειρουργική αντιμετώπιση.

Ο κ. Γήτας διετέλεσε, επί σειρά ετών, διευθύνων του Κέντρου Ενδοσκόπησης του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου UKSH Lübeck της Γερμανίας, θεραπεύοντας τα πιο πολύπλοκα περιστατικά με ευμεγέθη και πολλαπλά ινομυώματα της μήτρας κάνοντας τη χρήση καινοτόμων τεχνικών όπως in-bag morcellation (τεμαχισμός του όγκου μέσα σε ενδοκοιλιακή σακούλα).

Η αντιμετώπιση τους ήταν πάντα ενδοσκοπική, δηλαδή με τη χρήση της Ρομποτικής, Λαπαροσκοπικής ή Υστεροσκοπικής Χειρουργικής.

H φροντίδα των ασθενών με ινομυώματα της μήτρας από τον κ. Γήτα συνεχίστηκε και κατά τη θητεία του ως διευθύνων του Γυναικολογικού Κέντρου του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Charité CCM του Βερολίνου, το οποίο ανακηρύχθηκε το κορυφαίο νοσοκομείο στην Ευρώπη και πέμπτο σε όλον τον κόσμο για το 2022.

Δημοσιεύσεις του κ. Γήτα σε διεθνή περιοδικά με θέμα την ενδοσκόπηση.

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34977146/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34109767/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33440062/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34084520/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34989636/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34585638/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33536066/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33078642/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33080919/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32488399/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34954814/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32762476/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35263843/

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33728657/

Ο κ. Γήτας παραδίδει μαθήματα Ενδοσκόπησης και Ρομποτικής Χειρουργικής στο ‘School of Gynaecological Endoscopy’ του Πανεπιστήμιο του Kiel, του κέντρου που γεννήθηκε και τελειοποιήθηκε η Λαπαροσκοπική Χειρουργική.